Pola typu autoincrement, serial czy sekwencje w bazach danych bardzo dobrze spełniają swoją rolę.
Pomagają i ułatwiają życie programiście. Często zdarza się jednak tak, że potrzebujemy id właśnie wstawionego rekordu. Np. jako klucza obcego przy wstawianiu rekordu do innej tabeli.

Opiszę metody na pobranie id w bazach MySQL, Oracle oraz PostrgeSQL, przykłady stworzę w PHP.

Na potrzeby artykułu stworzę specyficzną dla każdej z baz tabelę studenci.

MySQL

Skrypt tworzący tabelę:

CREATE TABLE STUDENCI
             (
                          ID       INT AUTO_INCREMENT,
                          IMIE     VARCHAR(20)       ,
                          NAZWISKO VARCHAR(30)       ,
                          PRIMARY  KEY (ID)
             );

Aby uzyskać w kolumnie ID efekt autonumerowania, używamy słowa kluczowego AUTO_INCREMENT przy definiowaniu tabeli.

Skrypt PHP realizujący zadanie dla MySQL:

// połączenie z bazą
$link = mysql_connect("localhost", "test", "test");

// sprawdzenie połączenia
if ($link) echo "Polaczony."; else die("Blad bazy danych.");        

// wybór schematu
mysql_select_db("test", $link);

// przygotwanie zapytania
$sql = "INSERT INTO STUDENCI(IMIE,NAZWISKO) VALUES('BRUCE','LEE')"; 

// wykonanie zapytania
mysql_query($sql);                                                  

// pobranie id wstawionego rekordu

// metoda pierwsza
// przygotowanie zapytania
$sql = "SELECT LAST_INSERT_ID()";
// wykonanie zapytania
$wynik = mysql_query($sql);
// odczytanie wyniku
$id = mysql_fetch_assoc($wynik);
// przepisanie id z tablicy do zmiennej
$id = $id['LAST_INSERT_ID()'];

// metoda druga
$id = mysql_insert_id();

// wyświetlenie wyników
echo "<br>Id dodanego rekordu: ".$id;          

// zamkniecie polaczenia
mysql_close($link);

W przykładzie przedstawiłem dwie metody pobrania id.

Pierwsza niezależna od języka PHP: wykonanie zapytania SELECT LAST_INSERT_ID(). Jest to wbudowana w MySQL funkcja zwracająca ostatnio wygenerowaną wartość pola z własnością AUTO_INCREMENT.

Druga metoda to użycie funkcji języka PHP mysql_insert_id().

Właściwie obie metody te są tożsame. W pierwszym przypadku to ja, ‚ręcznie’ wykonałem zapytanie SELECT LAST_INSERT_ID(), w drugim PHP zrobiło to za mnie.

Oracle

Skrypt tworzący tabelę:

CREATE TABLE STUDENCI
             (
                          ID       NUMBER     ,
                          IMIE     VARCHAR(20),
                          NAZWISKO VARCHAR(30),
                          PRIMARY KEY (ID)
             );

Aby w Oracle uzyskać autonumerowanie musimy stworzyć sekwencję.

Skrypt tworzący sekwencję:

CREATE SEQUENCE STUDENCI_ID_SEQ MINVALUE 1 MAXVALUE 9999999999999999999
START WITH 1 INCREMENT BY 1 NOCACHE;

Skrypt PHP realizujący zadanie dla Oracle:

// połączenie z bazą
$link = oci_connect('test', 'test','TEST.WORLD');
// sprawdzenie połączenia
if ($link) echo 'Polaczony.'; else die('Blad bazy danych.');    

// przygotwanie zapytania
$sql = "SELECT STUDENCI_ID_SEQ.NEXTVAL
        FROM   DUAL";
// wykonanie zapytania
$stmt = oci_parse($link, $sql);
$result = oci_execute($stmt); 
// odczyt danych do tablicy
$id = oci_fetch_array($stmt);
// przepisanie id z tablicy do zmiennej
$id = $id[0];

// przygotwanie zapytania
$sql = "INSERT INTO STUDENCI VALUES (". $id .",'BRUCE','LEE')"; 
// wykonanie zapytania
$stmt = oci_parse($link, $sql);
oci_execute($stmt);   
// wyświetlenie wyników
echo "<br>Id dodanego rekordu: ".$id; 

// zamkniecie polaczenia
oci_free_statement($stmt);
oci_close($link);   

W przypadku Oracle sprawa jest nieco inna. Pierwszą rzeczą jest odczytanie za pomocą zapytania

SELECT STUDENCI_ID_SEQ.NEXTVAL FROM  DUAL

kolejnego numeru z sekwencji. Dopiero po tym dodamy rekord do bazy. Gdybyśmy nie potrzebowali id, wstawienie rekordu wyglądałoby tak:

INSERT INTO STUDENCI VALUES (STUDENCI_ID_SEQ.NEXTVAL,'BRUCE','LEE')

Wywoływanie sekwencji ręcznie nie byłoby potrzebne.

PostgreSQL

Skrypt tworzący tabelę:

CREATE TABLE STUDENCI
             (
                          ID       SERIAL     ,
                          IMIE     VARCHAR(20),
                          NAZWISKO VARCHAR(30),
                          PRIMARY  KEY (ID)
             )

W PostgreSQL autonumerowaną kolumnę uzyskujemy wykorzystując typ danych SERIAL. PostgreSQL podobnie jak Oracle wykorzystuje sekwencje. Rożnica polega na automatycznym tworzeniu sekwencji w momencie tworzenia tabeli.

Skrypt PHP realizujący zadanie dla PostgreSQL:

// połączenie z bazą
$link = pg_connect("host=localhost port=5432 dbname=test user=test password=test"); 
// sprawdzenie połączenia
if ($link) echo "Polaczony."; else die("Blad bazy danych.");

// przygotwanie zapytania
$sql = "INSERT INTO STUDENCI(IMIE,NAZWISKO) VALUES('BRUCE','LEE') RETURNING ID";  
// wykonanie zapytania
$result = pg_query($link, $sql);
// odczyt danych do tablicy
$id = pg_fetch_array($result);
// przepisanie id z tablicy do zmiennej
$id = $id[0];

// wyświetlenie wyników
echo "<br>Id dodanego rekordu: ".$id;

// zamkniecie polaczenia
pg_close($link);

W PostgreSQL zadanie można wykonać w najbardziej elegancji według mnie sposób. Do zapytania wstawiającego rekord dodajemy klauzulę returning oraz nazwę kolumny, którą chcemy zwrócić.

INSERT INTO STUDENCI(IMIE,NAZWISKO) VALUES('BRUCE','LEE') RETURNING ID

Wykonanie tego zapytania spowoduje dodanie rekordu bo tabeli oraz zwrócenie id dodanego rekordu. Zwykle zapytania typu insert nie zwracają danych, zwracają status wykonania wstawienia. To rozwiązanie to jakby połączenie zapytania insert i select.

Bonus. Oracle z użyciem wyzwalaczy i procedur składowanych

Skrypty tworzące tabelę oraz sekwencją pozostają niezmienione. Dodatkowo tworzę trigger:

CREATE OR REPLACE TRIGGER STUDENCI_ID_TRIGGER
BEFORE INSERT
ON STUDENCI
REFERENCING NEW AS NEW FOR EACH ROW
BEGIN
    SELECT STUDENCI_ID_SEQ.NEXTVAL
    INTO   :NEW.ID
    FROM   DUAL;
END;

Skrypt PHP realizujący zadanie dla Oracle z wykorzystaniem procedury składowanej:

// połączenie z bazą
$link = oci_connect('test', 'test','TEST.WORLD');
// sprawdzenie połączenia
if ($link) echo 'Polaczony.'; else die('Blad bazy danych.');

// przygotwanie zapytania
$sql = "BEGIN
            INSERT
            INTO   STUDENCI(IMIE, NAZWISKO) VALUES
                   (
                          'BRUCE',
                          'LEE'
                    )
            RETURNING ID
            INTO   :NEW_ID;
        END;";

$stmt = oci_parse($link, $sql);

// zbindowanie zmiennej PL/SQL ze zeminna PHP
oci_bind_by_name($stmt, ":NEW_ID", $id, 32);

// wykonanie zapytania
oci_execute($stmt);

// wyświetlenie wyników
echo "<br>Id dodanego rekordu: ".$id;

// zamkniecie polaczenia
oci_free_statement($stmt);
oci_close($link);

Rozwiązanie to przypomina PostgeSQL, ponieważ używamy klauzuli RETURNING INTO. Oracle pozwala na korzystanie z tej klauzuli tylko w przypadku PL/SQL, czyli języka w którym tworzymy procedury wbudowane. W tym przykładzie posłużyłem się takim rozwiązaniem. Dodatkowo dzięki triggerowi pozbyłem się jawnego odczytywania kolejnej wartości z sekwencji. Ale po kolei.

Trigger w momencie dodawania rekordu wstawia kolejny numer z sekwencji, dzięki temu w zapytaniu insert już tego nie robię. Najważniejszą częścią tego przykładu, jest wykonanie zapytania jako procedury wbudowanej. Pozwoliło to skorzystać z mechanizmu RETURNING INTO. Ponieważ jednak jest to PL/SQL, trzeba zbindować zmienną po stronie serwera NEW_ID ze zmienną PHP $id. Reszta skryptu nie różni się od poprzedniego przykładu z wykorzystaniem Oracle.

W paczce z przykładami znajduje się dodatkowo takie rozwiązanie z użyciem ADOdb.

Przykłady do pobrania: http://antczak.org/source/returning/source.zip